Istanbul Technical University Maslak Campus ISE Entrance - MERC
ÖNÜM ARKAM SAĞIM SOLUM SOBE
Nuran Çakmakçı
24.Ekim.2010 Hürriyet Pazar
Bir üniversite hocası ve üç öğrencisinin gayretiyle yapılan sınır gözetleme robotu üç bin liraya tamamlandı. 40 saat boyunca, 16 kimometrelik alanda gördüğü her şeyi merkeze aktarabilecek, her canlıyı tanıyabilecek, kamufle olabilecek bu asker robot, iz bırakmıyor, su geçirmiyor, fiziksel engel tanımıyor
İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Yardımcı Doç. Dr. Emin Faruk Keçeci ve üç öğrencisi sınırda görev yapan askerlerin riskini azaltan bir kurtarma robot geliştirdi. ‘Sınır gözetleme robotu’ adı verilen ve altı kilo ağırlığındaki robot, fiziksel hiçbir engel tanımıyor, iz bırakmıyor, su geçirmiyor, kamufle olabiliyor, taş ya da kum gibi doğal ortamda rahat gece gündüz ilerleyebiliyor. Merkezden kumanda edilen robot, çevresindeki ses ve görüntüleri anında merkeze aktarabiliyor. Askerlerin riskini azaltmayı ve geniş araziyi rahatlıkla izlemeyi sağlayan askeri robotu yapan ekip ileriki günlerde mayına ve savunmaya karşı da kullanabilecek robotlar geliştirmeyi hedefliyor.
Altı ayda tasarlanıp, imal edilen robotla özellikle sınır karakollarının beş kilometre etrafı uzaktan kumandayla takip edilebilecek. Aletin üzerindeki kamera ve sistemin geliştirilmesi halinde bu mesafe 16 kilometreye çıkabilecek. Robot, gördüğü her canlıyı tanıyabilecek, seslerini merkeze ileterek önemli bir gözetleme işi üstlenecek, sayısını belirleyerek kıyafetlerinden tehlikeli olup olmadıklarının anlaşılmasını sağlayacak.
12x15x67 santim boyutlarında olduğu için görülmesi güç olan ‘Sınır gözetleme robotu’ engebeli arazide üç saat boyunca hareket edebiliyor, 40 saat boyunca da kablosuz ses ve görüntü aktarabiliyor. Üniversite destekli bu robotun sistemi geliştirilmeye de müsait. Bu durumda gözetleme süresi daha da uzatılabilir. Maliyeti üç bin lira. Geliştirilmiş halinin maliyetinin de 10 bin lira olacağı tahmin ediliyor.
TEV BURSUYLA OKUDU
Gözetleme robotu dışında daha önce de mobil robot tasarımı da yapan Yrd. Doç. Dr. Keçeci, robotik, mekatronik, makina tasarım ve kontrolü alanında araştırmalar yapıyor. İTÜ’den mezun olduktan sonra Duke Üniversitesi’nde yüksek lisans yapan ve University of Virginia’da Elektrik Mühendisliği alanında doktorasını tamamlayan Keçeci, üniversiteyi TEV bursuyla okudu. Milli Eğitim Bakanlığı Yurtdışı Yüksek Öğrenim Bursu ile yurtdışında eğitimini sürdüren Keçeci, TÜBİTAK’tan birçok başarı ödülü de aldı.
BÜTÜN TEHLİKELERİ ALGILAYABİLİR
Projenin fikir babası siz misiniz?
- Evet. Mekatronik yüksek lisans programındaki 33 öğrencime fikri verdim ve onlardan kapsamlı bir robot yapmalarını istedim. Teorik bilgilerini pratiğe dökmeleri gerekiyordu. Öğrenciler sekiz gruba ayrılarak çalıştılar. Ancak, en iyi çalışmayı üç öğrencim yaptı.
Hedefiniz ne?
- Amacımız uzaktan kontrol edilebilen, sınır boylarını uzaktan gözetleyebilen bir robot yapmak. Robotun üzerinde mikrofon ve kamera var.
Askerlerden farkı ne olacak?
- Küçük olduğu için rahatlıkla kamufle edilebilir. Yeri belli olmadığı için rahat bulunamaz. Sınırlardaki kameraların yeri belli, o nedenle kötü niyetli insanlar onların görüş alanı dışında hareket edebilir. Oysa bizim robot sürekli hareket edeceği ve görülmeyeceği için bütün tehlikeleri algılayabilir.
Engebeli arazi sorun olmuyor mu?
- Robot yapısı gereği her türlü zorlu araziyi aşabiliyor. Taşın, kumun üzerinden, suyun altından geçebiliyor.
Bu robotlar kullanılırsa sınırda askere ihtiyaç kalmayacak mı?
- Askerlere her zaman ihtiyaç var. Ancak, askerlerin nöbet tuttuğu araziyi sistematik kontrol edebilecek mekanizma yok. Robotumuz bu işe yarayacak. Isınan parçaları kutu içinde olduğu için termal kamerayla bile görülmesi zor. Gözetlemede çok büyük avantaj sağlanıyor.
Robotu çalıştırmak ve hareket ettirmek için birine ihtiyaç var mı?
- Evet, merkezde bir kişi tarafından kontrol edilmesi lazım. Bütün hareket yönünü merkezdeki kişi belirliyor. Robot ilerleyebilir, sağa, sola dönebilir, geriye de gelebilir. Pille çalıştığı için şarj süresi var. Bizim yaptığımız prototipte üç saatlik çalışma zamanı var ama bu süre uzatılabilir.
Tehlike anında robot ne yapacak?
- Alınan görüntülerin tanınması durumunda, tehlike anında tetikleme yapılıp, gerekli birimler uyarılabilir, istihbarat sağlanabilir.
PROJEYİ HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER
100 robotu tek kişi idare edebilir
MEHMET ENES CAVLI (28, İTÜ Mekatronik Bölümü yüksek lisans öğrencisi)
Hocamız önce bize tanımları verdi. Bu robotun ilerleyeceği arazi koşulları tanımlandı. O tanımlara uyacak mekanik tasarım yapıldı. Ben elektronik ve yazılım kısmını hazırladım. Görüntü ve ses için ayrı ayrı çalıştık. Bunların merkeze aktarılması için özel bilgisayar programı oluşturduk. Şu anda hazırladığımız sistemle merkezi noktadan 100 robot sınırda çalışabiliyorsa bile tek kişi tarafından yazılım kontrol edilebilir, data alınabilir.
Önce tasarım sonra imalat
EMRE ERGENEKON (23, İTÜ Mekatronik Bölümü yüksek lisans öğrencisi)
Ben mekanik tasarımla ilgilendim. Yani bilgisayarda yazılımı yapılan, tasarlanan projeyi hayata geçirdik, imalatı yaptık. Belli parametreleri kullandık. Boyutunun küçük olmasını, hareket edebilmesini sağladık. Kameraları ve mikrofonu ayarladık.
Arızalar oldu ama yılmadık
ARMAN GEZDİRİCİ (25, İTÜ Mekatronik Bölümü yüksek lisans öğrencisi)
Projeyi aldıktan sonra aramızda iş bölümü yaptık. Ortaklaşa çalıştık. Modeli üç boyutlu hale getirdik. Hesaplamalarımızı yaptık. Düzenli çalıştık. Zaman zaman arızalar, parçalarda sıkıntılar yaşadık. Ama sonunda başardık.
